NIEPŁODNOŚĆ – CHOROBA I KRYZYS
Niepłodność jest chorobą, która obecnie dotyka co raz więcej par. Stanowi dużą trudność w aspekcie emocjonalnym, która jak dowiodły badania związana jest z silnymi emocjami podobnymi do emocji doświadczanych w chorobie nowotworowej oraz po zawale mięśnia sercowego.
Niepłodność to kompleks kryzysów życiowych, które dotykają wielu sfer życia. Podłożem kryzysu są czynniki somatyczne i materialne – czyli koszty zarówno zdrowotne, finansowe oraz strata interpersonalna. Taki rodzaj straty przypomina utratę kogoś bliskiego. W sytuacji niepłodności jest to jednak strata marzeń, nadziei i wartości – utrata osoby, która jeszcze nie pojawiła się fizycznie, natomiast w systemie myśli i emocji ona już tam była. Jest to tzw. ,,żałoba po nienarodzonym dziecku”.
Niepłodność stanowi również kryzys w kontekście cyklu życia. Dynamika małżeństwa składa się z etapów rozwoju, gdzie pierwszym z nich jest małżeństwo bezdzietne, natomiast następne to małżeństwo z małym dzieckiem. Brak dziecka może zmieniać funkcjonowanie systemu małżeńskiego, gdzie dziecko wpływa na system poprzez swoją nieobecność.
NADZIEJA
Pary zmagające się z problemem niepłodności doświadczają labilności nadziei. Z jednej strony jest obawa, że będzie gorzej, z drugiej pragnienie, że będzie lepiej. Z jednej strony jest radość, z drugiej lęk i smutek.
TRUDNOŚCI EMOCJONALNE
W przypadku leczenia niepłodności trudności emocjonalnych może być wiele. Zalicza się do nich m.in. poczucie bezradności, stres przy kolejnych niepowodzeniach, comiesięczne przeżywanie straty po ujrzeniu negatywnego testu ciążowego. Przy kolejnych niepowodzeniach mogą pojawiać się fałszywe negatywne przekonania o sobie, innych oraz przyszłości. Zdarza się, że Pacjenci odczuwają zazdrość w stosunku do par, które spodziewają się dziecka lub mają dzieci. Czasami zazdrość wpędza w poczucie winy. Niekiedy Pacjenci słyszą komunikaty od swoich bliskich ,,odpuść to wtedy się uda” – nie zawsze taki komunikat staje się dobrą receptą, czasami skutek może być wręcz odwrotny. Negatywne konsekwencje dla osób zmagających się z problemem niepłodności to poczucie ograniczenia życia, bycia niepełnowartościowym, osamotnienie, trudność w realizacji celów życiowych oraz obsesyjne myślenie o chęci posiadania dziecka.
Istotną kwestią w leczeniu niepłodności jest stan emocjonalny Pacjentek. Procesy fizjologiczne związane m.in. z depresyjnością, czy stresem mogą zakłócać gospodarkę hormonalną, a w konsekwencji wpływać na szanse zajścia w ciąże. Lęk, rozdrażnienie i depresja są czynnikami, które obniżają satysfakcję z życia u kobiet, które chorują na niepłodność.
AKCEPTACJA
Trudno jest przystosować się do sytuacji na którą mamy ograniczony wpływ. Adaptacja jest często długotrwałym procesem. Ważną częścią jest akceptacja własnej choroby (niepłodności). Wymaga więc zauważenia pewnych ograniczeń. Im większa akceptacja, tym mniejsze nasilenie negatywnych emocji.
PSYCHOTERAPIA
Kontakt z psychoterapeutą w aspekcie leczenia niepłodności może mieć ró? ne wymiary. Na każdym etapie leczenia niewątpliwie przydatne będzie wsparcie emocjonalne. Terapia pomoże Ci w przejściu drogi, która łączy się ze stresem i niepewnością. Jest to droga, która może skończyć się spełnieniem marzeń o dziecku, akceptacji stanu niepłodności oraz znalezieniem alternatywnych dróg radzenia sobie w trudnej dla Ciebie sytuacji. Być może podczas psychoterapii wspólnie zauważymy również dysfunkcjonalne przekonania/ dezadaptacyjne schematy, które sprawiają, że nie czujesz się dobrze. Psychoterapia/ pomoc psychologiczna może okazać się pomocna w podjęciu decyzji dotyczącej procedury in vitro, adopcji, oraz oferować wsparcie emocjonalne w procedurach.
Artykuł został napisany w oparciu o informacje z książki,, Psychologiczne aspekty zmagania się kobiet z niepłodnością. Wahadło nadziei” Aleksandry Dembińskiej oraz na podstawie własnych doświadczeń pracy terapeutycznej z osobami z problemem niepłodności.